رضاخان مکثی کرد و گفت: با خودم ازدواج کن تا خودم برای تو علیرضا و یدالله بسازم!

گروه تاریخ جهان نیوز: در زمان سلطنت رضاخان جنایات فراوانی نسبت به ایلات و عشایر، مخصوصاً قشقایی و بختیاری و بویراحمدی شد و تعداد زیادی از سران این‌ها زندانی و اعدام شدند. سرکوب عشایر یکی از نقاط تاریک حکومت رضاخان می‌باشد.

به مناسب سوم اسفند، سالگرد کودتای انگلیسی ۱۲۹۹ و گماشتن دیکتاتوری به اسم رضا پهلوی بر ایران خاطره‌ای در رابطه با سفر رضاخان به لرستان و پاسخ جالب زن عشایری به درخواست وی را می‌خوانید. این خاطره در بخشی از گزارشی که در تاریخ دوشنبه ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ توسط خبرگزاری فارس منتشرشده، آمده است:

در سال‌های تصویب قانون کشف حجاب، رضان خان به لرستان سفر می کند. در مراسم استقبال زنان و مردان عشایر با لباس‌های رسمی و نه سنتی به استقبال شاه می روند. در آن روز جریانی اتفاق می‌افتد که رضاخان از عجیده خانم مادر علیرضاخان بیرانوند می‌خواهد زن وی شود.

همان زمان روزنامه رعد شرح اتفاق را چنین می‌نویسد که؛ عجیده خانم در مراسم استقبال جلوی رضاخان را می‌گیرد و از او درخواستی دارد، رضا خان می‌پرسد کیستی و چکار داری، که عجیده خانم خود را چنین معرفی می‌کند: عجیده هستم.

مادر علیرضا و یداله خان بیرانوند. شما آن‌ها را دستگیر کردید. (در آن زمان بسیاری از سران عشایر و مبارزان لرستانی توسط قشون پهلوی دستگیر شده بودند و بسیاری از آنها اعدام  یا تبعید شدند.)

روزنامه رعد چنین می‌نویسد؛ رضاخان مکثی کرد(در مقابل جسارت زن لر تامل می کند) و گفت: با خودم ازدواج کن تا خودم برای تو علیرضا و یدالله بسازم.

عجیده خانم در مقابل درخواست رضاخان جوابی کوبنده می دهد و می گوید: من زنش هستم که علیرضا و یدالله را بیاورم اما تو آن مردی نیستی که چنین فرزندانی را درست کنی. (این پاسخ کوبنده و تاریخی عجیده خانم در جراید آن زمان به ثبت رسیده و سندی است بر بی باکی و دلاوری شیر زنان عشایر لر در مقابل شاهی ستمگر و دیکتاور.)

پس از آن ماجرا عجیده خانم و خانواده‌اش به کلات نادری تبعید شدند. پس از مدتی علیرضاخان بیرانوند فرزند علیمردان خان بیرانوند در زندان قصر قجر به همراه برادرانش اعدام شد.

این فرد(علیرضاخان) کسی است که در لیست کتاب‌های همراه خود، کتبی همچون بینوایان، ایران باستان، کلیات سعدی و دیوان حافظ، شاهنامه و بسیاری از کتاب‌های معتبر جهان دارد و نشان می‌دهد ایلات و عشایر ما اهل مطالعه و تحصیلات و روشنفکری بودند.

پاسخ این زن عشایر مدتی بعد به اثبات می‌رسد. زمانی که نیروهای متفقین از زمین، هوا و دریا مناطق مختلف ایران را مورد حمله قرار داده بودند و علاوه‌ بر خرابی‌های بسیار، بسیاری از هموطنان را به خاک و خون کشیده بودند. رضاشاه در کاخش درصدد ترک کشور بود. او و خانواده‌اش قبل از اشغال تهران با مشورت متفقین و آگاهی از مسیر اشغال، فرصت یافتند در یک مسیر امن از کشور خارج شوند.

اما بر خلاف رضاخان، دلاور مردان و شیرزنان عشایر با شجاعت و غیرت خود همواره در خط مقدم دفاع از ایران بودند و این سلحشوران همواره نقش موثری در دفاع از کشور داشتند.